Ortodoncja

Ortodoncja to dziedzina stomatologii zajmująca się profilaktyką… i leczeniem wad zgryzu, oraz wad szczękowo-twarzowych u dzieci, młodzieży i dorosłych. Terapia, prowadzona przez ortodontę wpływa nie tylko na właściwe stosunki między zębowe, lecz także na proporcje dolnego i środkowego odcinka twarzy, stad coraz częściej ortodoncja nazywana jest ortopedią… szczękową, względnie zachowawczą… ortopedią… szczękową.
Celem leczenia ortodontycznego jest przywrócenie prawidłowej funkcji żucia (właściwe stosunki międzyzębowe), poprawa wymowy (często przy współpracy logopedy), zmiana sposobu oddychania, wygląd estetyczny (proporcje dolnego i środkowego odcinka twarzy, profil, ułożenie warg) ponieważ wada zgryzu często wpływa też negatywnie na rysy twarzy: wysuniecie lub cofniecie bródki oraz dolnej wargi, skrócenie lub wydłużenie dolnego odcinka twarzy (pomiędzy nasada nosa a broda), przesuniecie zębów czy brody w prawo lub w lewo.
Do przywracania właściwego, fizjologicznego zwarcia między górną… i dolną… szczęką…, wyrównywania i właściwego ustawienia zębów w łukach zębowych służy aparat ortodontyczny (z grec. orthos-prosty i odous-ząb). W trakcie leczenia ortodontycznego bardzo ważna jest szczególna higiena jamy ustnej tzn bardzo dokładne i regularne szczotkowanie zębów (użycie specjalnych szczoteczek), utrzymanie aparatu ruchomego w należytej czystości (środki dezynfekujące). Aparat ruchomy zaleca się dla dzieci między 4 a 12 rokiem życia, przed wymianą… zębów mlecznych na stałe. Zbudowany jest on z akrylowej pytki oraz pętli wykonanych z drutu, dopasowanych do zębów.

Aparat stały

Aparat stały zaleca się dla młodzieży i dorosłych, do zębów stałych. Pozwala na korygowanie wad znacznie poważniejszych niż aparat ruchomy. Zbudowany jest z zamków i pierścieni, które są… mocowane do szkliwa specjalnym klejem. Do nich mocowany jest sprężysty drut, który wywiera na zęby stałą, precyzyjnie określoną… siłę. Długość noszenia takiego aparatu uzależniona jest od wady. Wśród aparatów stałych rozróżnia się: aparaty estetyczne (ceramiczne, kryształowe) i aparaty metalowe (tytanowe, niklowe).

Wady zgryzu maja tendencje do nawrotu, dlatego po leczeniu ortodontycznym stosuje się elementy retencyjne czyli utrzymujące efekt terapii. Są to Retainer – drut ortodontyczny indywidualnie dopasowany i przyklejony do powierzchni językowej (na dole) lub podniebiennej (na górze) przednich zębów specjalnym klejem. Jest niewidoczny i nie przeszkadza w mówieniu. Szyna retencyjna – przezroczysta płytka pokrywająca zęby do granicy z dziąsłem. Nasilone wady zgryzu, zwłaszcza u dorosłych, koryguje się chirurgicznie. Leczenie chirurgiczne prowadzone jest przy współpracy ortodonty i chirurga szczękowo-twarzowego. Leczeniem chirurgicznym wad genetycznych zajmuje się chirurgia ortognatyczna.